Ngoại trưởng Cooper cảnh báo Israel không sáp nhập một số khu vực Bờ Tây để trả đũa việc Anh công nhận Nhà nước Palestine.
"Chúng tôi đã nói rõ rằng quyết định mà Anh đưa ra là cách tốt nhất để tôn trọng an ninh của Israel cũng như của người Palestine. Đây là vấn đề bảo vệ hòa bình, công lý và quan trọng nhất là bảo vệ an ninh cho Trung Đông", Ngoại trưởng Anh Yvette Cooper ngày 22/9 nói về quyết định nước này công nhận Nhà nước Palestine.
Ngoại trưởng Anh Yvette Cooper tại Kiev ngày 12/9. Ảnh: Reuters
Khi được hỏi liệu bà có lo ngại động thái này sẽ khiến Israel có cớ để sáp nhập một phần Bờ Tây hay không, Ngoại trưởng Anh cho biết bà đã nói rõ với người đồng cấp Israel rằng chính phủ họ không được làm như vậy.
Bà Cooper nói thêm những người cực đoan ở cả hai bên đang tìm cách từ bỏ mọi triển vọng về giải pháp hai nhà nước, điều mà Anh có trách nhiệm đạo đức phải thực hiện.
"Cũng như chúng ta đã công nhận Israel, nhà nước Israel, chúng ta cũng phải công nhận quyền của người Palestine đối với một nhà nước của riêng họ", bà nhấn mạnh.
Thủ tướng Anh Keir Starmer trước đó tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine để "khôi phục hy vọng về hòa bình cho người Palestine và Israel, cũng như giải pháp hai nhà nước".
Ông nhấn mạnh quyết định này là một phần trong tiến trình chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài gần 2 năm tại Dải Gaza. Ông khẳng định giải pháp hai nhà nước "không phải là phần thưởng cho Hamas", mà nhằm đảm bảo tổ chức này "sẽ không có tương lai, không có vai trò trong chính quyền và cấu trúc an ninh".
Anh, Canada, Australia và Bồ Đào Nha ngày 21/9 tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine nhằm thúc đẩy hòa bình và bày tỏ sự ủng hộ giải pháp hai nhà nước. Pháp và 5 nước khác dự kiến đưa ra động thái tương tự trong cuộc họp Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc hôm nay.
Trong cuộc họp nội các ngày 21/9, Thủ tướng Benjamin Netanyahu bình luận rằng việc các nước phương Tây công nhận Nhà nước Palestine sẽ "đe dọa sự tồn vong của Israel", đồng thời khẳng định Tel Aviv sẽ tiếp tục mở rộng các khu định cư ở Bờ Tây.
Giải pháp "hai nhà nước" là ý tưởng thiết lập hai nhà nước có lãnh thổ tách biệt, trong đó một cho người Israel và một cho người Palestine. Khái niệm này xuất hiện trước khi nhà nước Israel thành lập năm 1948, thời điểm kết thúc quyền ủy trị của người Anh đối với Palestine. Tuy nhiên, bạo lực và chiến tranh bùng phát trong những thập kỷ sau đó đã cản trở nỗ lực này.
Chủ tịch nước Lương Cường và phu nhân đến thành phố Seattle ở bang Washington, tiến hành các hoạt động song phương trong chuyến công tác ở Mỹ.
Chuyên cơ chở Chủ tịch nước Lương Cường và phu nhân đáp xuống sân bay quốc tế ở thành phố Seattle, bang Washington của Mỹ, vào sáng 21/9 (tối 21/9 giờ Hà Nội). Đón đoàn tại sân bay có Phó thống đốc Washington Denny Heck, Quốc vụ khanh bang Washington Steve Hobbs cùng lãnh đạo tập đoàn Boeing, theo TTXVN.
Ngay sau lễ đón, Chủ tịch nước Lương Cường đã có các cuộc tiếp Phó thống đốc Denny Heck và Phó chủ tịch điều hành tập đoàn Boeing Stephanie Pope.
Chủ tịch nước Lương Cường và phu nhân tại sân bay ở thành phố Seattle, bang Washington, Mỹ, sáng 21/9. Ảnh: TTXVN
Trong chuyến công tác ngày 21-24/9, Chủ tịch nước Lương Cường và phu nhân sẽ tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 80, kết hợp các hoạt động song phương tại Mỹ
Đoàn tháp tùng Chủ tịch nước có Bí thư Trung ương Đảng, quyền Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên, Thứ trưởng Quốc phòng Nguyễn Trường Thắng, Thứ trưởng Công an Lê Quốc Hùng, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Nguyễn Quốc Dũng cùng nhiều lãnh đạo bộ ngành.
Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Phó thống đốc Washington Denny Heck ngày 21/9. Ảnh: TTXVN
Chuyến công tác của Chủ tịch nước cũng diễn ra đúng vào dịp Việt - Mỹ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 2 năm triển khai Đối tác chiến lược toàn diện.
Việt Nam - Mỹ bình thường hóa quan hệ vào ngày 12/7/1995, nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vào năm 2023. Kim ngạch thương mại song phương năm 2024 đạt gần 150 tỷ USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ năm trước. Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai và là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của Việt Nam.
Canada, Anh và Australia tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine để thúc đẩy hòa bình, bày tỏ ủng hộ giải pháp hai nhà nước.
Canada hôm nay trở thành nước thành viên đầu tiên trong nhóm G7 công nhận Nhà nước Palestine, cam kết ủng hộ "tương lai hòa bình cho cả Palestine và Israel". Thủ tướng Mark Carney cũng bày tỏ lo ngại rằng chính phủ Israel "đang hành động có hệ thống nhằm ngăn cản viễn cảnh Nhà nước Palestine được thiết lập trong tương lai."
Sau đó vài phút, Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine để "khôi phục hy vọng về hòa bình cho người Palestine và Israel, cũng như giải pháp hai nhà nước".
Ông nhấn mạnh quyết định này là một phần trong tiến trình chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài gần 2 năm tại Dải Gaza. Ông khẳng định giải pháp hai nhà nước "không phải là phần thưởng cho Hamas", mà nhằm đảm bảo tổ chức này "sẽ không có tương lai, không có vai trò trong chính quyền và cấu trúc an ninh".
Thủ tướng Starmer phát biểu ngày 21/9 khi tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine. Ảnh: AFP
Thủ tướng Starmer cho rằng "khủng hoảng nhân đạo ở Gaza đang ngày càng trầm trọng". Ông chỉ trích những cuộc tập kích không ngừng nghỉ và ngày càng quyết liệt của Israel, cùng chiến dịch trên bộ trong những tuần gần đây, đã gây nên tình trạng đói nghèo và tàn phá "hoàn toàn không thể chấp nhận được" ở Dải Gaza.
"Hàng chục nghìn người đã thiệt mạng, trong đó có hàng nghìn người chết khi tìm cách lấy lương thực và nước uống. Sự chết chóc và hủy diệt này khiến tất cả chúng ta đều kinh hoàng", Thủ tướng Anh nhấn mạnh.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese cùng ngày ra tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine "độc lập và có chủ quyền". Ông nói bước đi phản ánh "cam kết lâu dài của Australia đối với giải pháp hai nhà nước, vốn là con đường duy nhất hướng tới nền hòa bình và an ninh bền vững cho cả người Israel lẫn Palestine".
Ngoại trưởng Palestine Varsen Aghabekian Shahin cho rằng loạt quốc gia công nhận Nhà nước Palestine là "bước đi không thể đảo ngược", giúp bảo vệ giải pháp hai nhà nước và đưa mục tiêu độc lập, chủ quyền của Palestine đến gần hơn.
"Những tuyên bố này có thể không lập tức chấm dứt cuộc chiến, nhưng chắc chắn là bước tiến quan trọng cần được xây dựng và nhân rộng", bà Shahin cho hay.
Trong cuộc họp nội các ngày 21/9, Thủ tướng Benjamin Netanyahu bình luận rằng việc các nước phương Tây công nhận Nhà nước Palestine sẽ "đe dọa sự tồn vong của Israel", đồng thời khẳng định Tel Aviv sẽ tiếp tục mở rộng các khu định cư ở Bờ Tây.
Quyết định của ba nước chủ yếu mang tính biểu tượng, có thể giúp Palestine nâng cao vị thế ngoại giao và mở ra khả năng ký kết các hiệp ước. Tuy nhiên, những động thái này khó có khả năng thay đổi thực tế khốc liệt tại Dải Gaza.
Giải pháp "hai nhà nước" là ý tưởng thiết lập hai nhà nước có lãnh thổ tách biệt, trong đó một cho người Israel và một cho người Palestine. Khái niệm này xuất hiện trước khi nhà nước Israel thành lập năm 1948, thời điểm kết thúc quyền ủy trị của người Anh đối với Palestine. Tuy nhiên, bạo lực và chiến tranh bùng phát trong những thập kỷ sau đó đã cản trở nỗ lực này.
Theo các cơ quan y tế Palestine, hơn 65.000 người đã thiệt mạng tại Dải Gaza kể từ tháng 10/2023, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em. Phần lớn lãnh thổ bị tàn phá, đa số người dân đã trải qua nhiều đợt sơ tán. Ít nhất 34 người đã thiệt mạng trong các đợt không kích của Israel vào Gaza City đêm 20/9.
UAV Nga phát hiện trận địa S-300 Ukraine tại tỉnh Chernihiv, chỉ điểm cho tên lửa Iskander-M mang đầu đạn chùm tập kích mục tiêu.
"Khẩu đội tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander-M đã tiến hành đòn tập kích nhằm vào tổ hợp phòng không S-300PS Ukraine gần khu dân cư Progress thuộc tỉnh Chernihiv", Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm 20/9.
Cơ quan này cũng công bố video từ cảm biến ảnh nhiệt của máy bay không người lái (UAV) trinh sát, cho thấy tổ hợp S-300PS được triển khai phân tán trong rừng cây, trong đó radar hỏa lực 30N6 đặt trên tháp nâng 40V6M cao khoảng 40 m để tăng tầm hoạt động. Những thành phần còn lại như xe chỉ huy, xe chở đạn kiêm bệ phóng được bố trí gần đó.
Khoảnh khắc Iskander-M tập kích trận địa S-300 Ukraine ở Chernihiv trong video công bố hôm 20/9. Video: BQP Nga
Tên lửa đạn đạo Iskander-M sau đó kích hoạt đầu đạn chùm bên trên trận địa S-300PS, khiến lượng lớn đạn con trùm xuống khu vực. UAV Nga tiếp tục quần thảo trên khu vực để đánh giá kết quả, ghi nhận nhiều vụ cháy, nổ thứ cấp và hoạt động cấp cứu của quân đội Ukraine tại hiện trường.
"Cuộc tấn công đã phá hủy radar điều khiển hỏa lực, đài chỉ huy, hai bệ phóng và hai xe cơ giới", Bộ Quốc phòng Nga cho hay.
Giới chức Ukraine chưa bình luận về thông tin.
Nhóm phân tích Army Recognition có trụ sở tại Bỉ cho biết mỗi tên lửa Iskander-M mang được 54 đạn con nổ phá mảnh 9N730. Đầu đạn Iskander-M thường phóng đạn con ở độ cao 900-1.400 m bên trên mục tiêu, các quả đạn sẽ phát nổ khi cách mặt đất khoảng 6-10 m và gây sát thương trên diện tích bằng nhiều sân bóng đá.
Liên Xô biên chế tổ hợp phòng không tầm xa S-300 từ cuối những năm 1970, với ba dòng cơ bản gồm S-300P cho lực lượng phòng không, S-300V phục vụ lục quân và S-300F lắp trên chiến hạm.
Phiên bản S-300PS ra mắt năm 1982, với toàn bộ xe chiến đấu có khả năng tự hành, thay vì đặt trên rơ-mooc và cần xe đầu kéo như biến thể S-300P nguyên bản. S-300PS cũng được trang bị tên lửa 5V55R với tầm bắn 75 km, tăng đáng kể so với mức 47 km của đạn 5V55K trên S-300P.
S-300PS được đánh giá là có hàm lượng công nghệ tương đương tổ hợp phòng không Patriot của Mỹ, nhưng sở hữu khả năng cơ động và đối phó mục tiêu bay thấp tốt hơn.
Không có số liệu chính xác về số tên lửa S-300 mà Ukraine đang sở hữu. Nước này biên chế hàng loạt tổ hợp S-300PT, S-300PS sản xuất từ thời Liên Xô cho lực lượng phòng không.
Quân đội Nga từng nhiều lần phá hủy các khẩu đội S-300 Ukraine, trong đó có đòn phủ đầu nhằm vào các căn cứ đóng quân trong giai đoạn đầu chiến dịch, cùng những cuộc tập kích bằng UAV tự sát và tên lửa dẫn đường nhằm vào đội hình S-300 ở trận địa hoặc đang hành quân.
Hamas đăng chân dung các con tin mà nhóm đang giữ, cảnh báo đây là hình ảnh cuối cùng của họ nếu Israel tiếp tục chiến dịch tấn công Gaza City.
Hamas ngày 20/9 chia sẻ bức ảnh chân dung 47 con tin Israel mà nhóm đang giam tại Dải Gaza, gọi đây là "ảnh vĩnh biệt". Trong bức ảnh, mỗi con tin đều được dán nhãn là "Ron Arad" và đánh số từ 01 đến 47.
Ron Arad là hoa tiêu không quân Israel bị bắt làm tù binh vào năm 1986 sau khi máy bay của ông rơi ở miền nam Lebanon. Số phận Ron Arad đến nay vẫn là điều bí ẩn, dù ông được coi là đã chết. Sự việc xảy ra với Ron Arad từng trở thành vấn đề quốc gia đối với Israel trong nhiều thập kỷ.
Bức ảnh do Hamas đăng ngày 20/9, tập hợp chân dung các con tin Israel đang bị nhóm giam tại Dải Gaza. Ảnh: NDTV
Việc Hamas sử dụng tên ông để dán nhãn cho các con tin được coi là một thông điệp đe dọa, ám chỉ rằng số phận của những con tin này sẽ mãi là điều bí ẩn, giống như Ron Arad.
Thông điệp trên bức ảnh cáo buộc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ chối thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin, đồng thời chỉ trích Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Eyal Zamir vì vẫn tiếp tục phát động tấn công Gaza dù ông phản đối chiến dịch này.
"Do sự ngoan cố của Thủ tướng Netanyahu và sự khuất phục của trung tướng Zamir, một bức ảnh vĩnh biệt đã được chụp khi chiến dịch ở Gaza City bắt đầu", Hamas viết.
Tuyên bố từ Lữ đoàn al-Qassam, cánh vũ trang của Hamas, cảnh báo các con tin "đang được phân tán trong những khu dân cư ở Gaza City và chúng tôi sẽ không quan tâm đến tính mạng của họ chừng nào Thủ tướng Netanyahu còn quyết định giết chết họ".
"Mở màn và thúc đẩy chiến dịch tội ác này cũng đồng nghĩa với việc các người sẽ không nhận được bất kỳ con tin nào, dù còn sống hay chết, và số phận của họ sẽ giống như Ron Arad", tuyên bố nhấn mạnh.
Người dân Gaza City trên đường sơ tán khỏi thành phố ngày 19/9. Ảnh: AFP
Trong thời gian ngừng bắn tháng từ tháng một đến tháng 3/2024, Hamas đã thả 30 con tin, gồm 20 dân thường Israel, 5 binh sĩ cùng 5 công dân Thái Lan. Họ cũng trao trả thi thể 8 tù nhân Israel thiệt mạng. Hồi tháng 5, Hamas tiếp tục thả một con tin mang hai quốc tịch Mỹ - Israel nhằm thể hiện "thiện chí" đối với Washington. Đổi lại, Israel thả 2.000 tù nhân Palestine bị giam tại nước này.
Tuy nhiên, hoạt động trao đổi con tin đình trệ kể từ đó, khi hai bên không thống nhất được thỏa thuận ngừng bắn. Israel hôm 16/9 phát động chiến dịch trên bộ vào Gaza City, sau nhiều tuần không kích dữ dội thành phố, với mục tiêu "xóa sổ" Hamas.
Hàng trăm nghìn người dân đã phải sơ tán khỏi khu vực, trong khi các gia đình con tin Israel kêu gọi chính phủ ngừng cuộc tấn công, cảnh báo nó tiềm ẩn nguy cơ gây nguy hiểm đến tính mạng những người đang bị giam ở Gaza.
Chính quyền Taliban bác bỏ khả năng cho phép Mỹ trở lại kiểm soát căn cứ Bagram, nhưng sẵn sàng đối thoại về hợp tác song phương.
"Mỹ không thể hiện diện quân sự tại Afghanistan. Tuy nhiên, hai nước vẫn có thể gắn kết với nhau, xây dựng quan hệ chính trị và kinh tế dựa trên tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung", Zakir Jalaly, quan chức Bộ Ngoại giao thuộc chính quyền Taliban, cho biết hôm 19/9.
Phát biểu được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố chính quyền Mỹ "đang tìm cách lấy lại căn cứ Bagram". Tuy không xác nhận liệu Washington có đang đàm phán với Taliban về vấn đề này hay không, Tổng thống Trump khẳng định ông có đòn bẩy vì chính quyền tại Afghanistan "cần nhiều thứ từ Mỹ".
Ông Jalaly ca ngợi lãnh đạo Mỹ là "doanh nhân và nhà thương thuyết tài ba", nhưng nhấn mạnh rằng người dân Afghanistan chưa bao giờ chấp nhận sự hiện diện quân sự của nước ngoài ở nước này. "Với những hình thức tiếp xúc khác, chúng tôi để mở tất cả hướng đi với Mỹ", quan chức Taliban nói.
Xe kháng mìn MRAP của Mỹ tại căn cứ Bagram hồi tháng 8/2020. Ảnh: Reuters
Mỹ hiện duy trì mức độ tiếp xúc tối thiểu với chính quyền Taliban, chủ yếu xoay quanh các cuộc đàm phán con tin. Adam Boehler, đặc phái viên của Nhà Trắng về vấn đề con tin, tuần trước có chuyến thăm hiếm hoi tới Kabul và gặp Ngoại trưởng Afghanistan Amir Khan Muttaqi.
Kể từ khi Taliban lên nắm quyền vào tháng 8/2021, Afghanistan vẫn bị cô lập trên trường quốc tế, với Nga là nước duy nhất công nhận chính quyền mới. Nền kinh tế Afghanistan suy yếu trầm trọng, không thể thu hút viện trợ hay đầu tư nước ngoài.
Afghanistan sẽ không có đại diện tham dự kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào tuần sau, do các quan chức Taliban bị áp lệnh cấm đi lại.
Sân bay quân sự Bagram, nằm cách thủ đô Kabul khoảng 40 km về phía bắc, được Liên Xô xây dựng từ thập niên 1950 và trở thành căn cứ then chốt của Mỹ trong chiến dịch can thiệp vào Afghainstan sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001. Vào giai đoạn đỉnh điểm, nơi đây có hơn 100.000 binh sĩ đồn trú, hai đường băng dài, bệnh viện và một nhà giam.
Vị trí căn cứ Bagram và Trung Quốc. Đồ họa: NBC
Trong cuộc chiến ở Afghanistan, Bagram là điểm xuất phát cho hầu hết lực lượng Mỹ, nhiều đời tổng thống Mỹ cũng từng đến đây thị sát. Cựu tổng thống Joe Biden hồi tháng 7/2021 ra lệnh cho Lầu Năm Góc rút toàn bộ lực lượng khỏi Bagram, khi lực lượng Taliban áp sát thủ đô Kabul.
Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ năm 2023 kết luận quyết định rời bỏ căn cứ Bagram góp phần khiến cuộc di tản hỗn loạn tại sân bay Kabul vào tháng 8/2021 trở nên nghiêm trọng hơn, biến sân bay quốc tế Hamid Karzai trở thành lối sơ tán duy nhất khỏi Afghanistan.
Nga dồn nguồn lực nhằm tăng sản lượng UAV, cho phép huy động tới hàng trăm chiếc trong mỗi trận tập kích, khiến phòng không Ukraine chật vật đối phó.
Tháng 10/2022, thế giới xôn xao khi quân đội Nga phóng cùng lúc 43 máy bay không người lái (UAV) tự sát Geran-2 để tập kích Ukraine, đánh dấu lần thực chiến đầu tiên của loại vũ khí này trong xung đột. Gần 3 năm sau, quân đội Nga triển khai tới 810 chiếc Geran và phi cơ mồi bẫy, hiệp đồng với 13 tên lửa các loại, nhắm vào loạt mục tiêu tại Ukraine trong ngày 7/9.
Điều đó đồng nghĩa với số lượng UAV tầm xa xuất hiện trong một trận tập kích của Nga đã tăng tới hơn 21 lần sau ba năm. Giới chuyên gia cho rằng số lượng UAV tự sát tăng mạnh, cũng như liên tục được ứng dụng những công nghệ và chiến thuật mới, giúp Nga xóa bỏ ưu thế mà Ukraine từng nắm giữ trong giai đoạn đầu xung đột và đặt ra hàng loạt thách thức to lớn cho đối phương.
Bên trong nhà máy sản xuất 3.000 UAV tầm xa mỗi tháng của Nga. Video: Zvezda
Tổ chức Nghiên cứu Vũ khí Xung đột (CAR) có trụ sở tại Anh cho rằng Nga đã sao chép, cải tiến thành công mẫu Shahed-136 của Iran và bắt đầu tự sản xuất phiên bản Geran-2 nội địa chỉ vài tháng sau khi chúng bắt đầu tham chiến tại Ukraine. Nhà máy chế tạo dòng máy bay này hoạt động từ tháng 3/2023, sớm hơn một năm so với ước tính của phương Tây.
Các chuyên gia tại Viện Khoa học và An ninh Quốc tế (ISIS) tại Mỹ nhận định dây chuyền ban đầu chỉ lắp ráp UAV từ linh kiện do Iran chế tạo, nhưng Nga đã tự sản xuất phi cơ nội địa từ tháng 5/2023. Theo các tài liệu rò rỉ mà truyền thông Mỹ có được khi đó, nhà máy tại đặc khu kinh tế Alabuga đặt kế hoạch xuất xưởng tổng cộng 6.000 UAV tự sát Geran-2 trước tháng 9/2025.
Frontelligence Insight, nhóm phân tích dữ liệu tình báo ở Ukraine, hồi giữa năm ước tính Nga đang sản xuất trung bình hơn 60 UAV tự sát tầm xa Geran-2 mỗi ngày, tức là gần 1.850 máy bay mỗi tháng, trong giai đoạn tháng 2-4.
Đến tháng 7, các nhóm phân tích tình báo điều chỉnh lại ước tính, cho rằng nhà máy Alabuga đã đạt tốc độ xuất xưởng trung bình 3.000 chiếc Geran-2 mỗi tháng trong nửa đầu năm nay.
Công nhân Nga vận chuyển UAV dòng Geran tại nhà máy trong ảnh công bố hồi tháng 7. Ảnh: Zvezda
Theo thống kê của Bộ tư lệnh không quân Ukraine, Nga cũng tăng đáng kể tần suất và cường độ tập kích UAV tầm xa kể từ tháng 9/2024. Đây là thời điểm Nga bắt đầu phóng hơn 1.000 UAV mỗi tháng nhằm vào nước láng giềng.
Kể từ đầu năm đến nay, quân đội Nga đã phóng hơn 34.000 UAV tự sát và mồi nhử các loại nhằm vào mục tiêu ở Ukraine, gấp 9 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Không quân Ukraine tuyên bố bắn hạ hoặc gây nhiễu khoảng 88% trong số này, giảm nhẹ so với tỷ lệ 93% trong năm 2024.
"Xung đột đã đến bước ngoặt mới về cách vận hành UAV, cả trên tiền tuyến lẫn trong những chiến dịch không kích tầm xa", Michael Kofman, chuyên gia tại viện nghiên cứu Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế có trụ sở tại Mỹ, nêu quan điểm.
Các chuyên gia phương Tây nhận định những con số nói trên là kết quả từ cuộc cách mạng trong sản xuất UAV ở Nga. Giới chức Nga đã phát tín hiệu từ cấp cao nhất rằng sản xuất UAV và thiết bị bay không người lái (drone) là ưu tiên hàng đầu của quốc gia, đồng thời huy động nhiều nguồn lực công và tư cho nỗ lực này.
Một số chuyên gia phương Tây nhận định Nga có thể chế tạo khoảng 30.000 UAV dòng Geran trong năm nay và tiếp tục tăng gấp đôi sản lượng vào năm 2026. Điều đó khiến Ukraine luôn phải chật vật đối phó các trận tập kích của Nga, dù đã phát triển hệ thống phòng không dày đặc với những khí tài hàng đầu do Mỹ và đồng minh sản xuất.
"Câu trả lời rất đơn giản và dễ hiểu. Nga ban đầu chỉ có thể phóng vài trăm UAV mỗi tháng, sau đó là 2.000-3.000 chiếc và giờ là 5.000-6.000. Chắc chắn sẽ có thêm nhiều UAV Nga vượt qua lưới phòng không Ukraine", Mykola Bielieskov, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia của chính phủ Ukraine, thừa nhận.
UAV Geran-2 của Nga tiếp cận mục tiêu ở Kiev ngày 17/6. Ảnh: AP
Ngoài tăng số lượng, Nga cũng không ngừng cải tiến công nghệ, trang bị cho UAV những hệ thống dẫn đường tốt hơn, cải thiện năng lực chống nhiễu và lắp các loại đầu đạn mới. Moskva còn liên tục thay đổi chiến thuật tập kích UAV để gây khó khăn cho Kiev.
Những chiếc Geran-2 giờ đây luôn di chuyển theo bầy với đường bay phức tạp, nhằm vòng tránh khu vực có phòng không và gây khó cho nỗ lực đánh chặn. Quân đội Nga cũng phóng kèm UAV mồi bẫy làm bằng xốp nhựa và gỗ dán, một số chiếc còn được lắp thêm đầu đạn.
UAV Nga cũng thường tránh bay qua đồng trống, nơi Ukraine triển khai các tổ phòng không di động, và bay bám theo sông hoặc qua các khu rừng rậm. Chúng còn có thể tập kết ở vùng trời cách mục tiêu vài km, sau đó đồng thời công kích để tăng tỷ lệ vượt qua lưới phòng không.
Khi Nga tăng sản lượng UAV tầm xa, phòng không Ukraine phải vội vã tìm cách mới để hạ chúng. Nhiệm vụ đối phó UAV được giao cho các đơn vị phòng không trang bị pháo và súng máy hạng nặng, cũng như lực lượng tác chiến điện tử.
Những tổ hợp phòng không đắt tiền do phương Tây chế tạo, như Patriot và IRIS-T, được dùng để bảo vệ hạ tầng quan trọng và đô thị, chủ yếu nhắm vào tên lửa Nga.
Konrad Muzyka, chuyên gia của công ty tư vấn Rochan có trụ sở tại Ba Lan, nhận định khả năng đối phó UAV của quân đội Ukraine tồi tệ hơn những gì họ công bố. "Tôi cho rằng họ bắn được ít UAV hơn số liệu trong các bản tin cập nhật chiến sự", Muzyka cho hay.
Ngoài các ổ hỏa lực di động và tác chiến điện tử, quân đội Ukraine cũng bắt đầu triển khai drone đánh chặn giá rẻ để đối phó UAV Geran-2 của Nga. Tuy nhiên, chuyên gia Kofman đánh giá loại vũ khí này vẫn chưa phát huy được tác dụng cụ thể.
"Nếu Ukraine mở rộng được quy mô triển khai drone đánh chặn, họ có thể đối phó các cuộc tập kích với lượng lớn UAV của Nga. Vấn đề nằm ở sản lượng và quy mô triển khai", ông nói.
Khung thân UAV dòng Geran của Nga tại nhà máy trong ảnh công bố hồi tháng 7. Ảnh: Zvezda
Tại tiền tuyến, Nga cũng đang thu hẹp khoảng cách với Ukraine trong lĩnh vực tác chiến drone cỡ nhỏ. Đây là dấu hiệu đáng lo ngại với Kiev, do nước này từ lâu đã dựa vào ưu thế drone để bù đắp thiếu hụt về quân số và trang bị vũ khí.
Nga tiên phong trong sử dụng rộng rãi drone cáp quang, nổi bật nhờ khả năng miễn nhiễm với các biện pháp gây nhiễu, với tầm hoạt động hàng chục km. Bộ Quốc phòng Nga đã thành lập Rubikon, đơn vị tinh nhuệ chuyên về tác chiến drone, và đang hướng tới xây dựng quân chủng riêng chuyên vận hành thiết bị không người lái.
"Lợi thế của Ukraine đã giảm sút trong những tháng qua, khi các đơn vị chuyên vận hành drone tinh nhuệ của Nga bắt đầu ra mặt trận. Quá trình triển khai UAV và drone cũng được Moskva tổ chức tốt hơn, khiến Kiev ngày càng đối mặt với nhiều bất lợi", Kofman đánh giá.
