Tòa Pháp bác đơn kiện của bà Nga đối với 14 công ty về tác hại của việc Mỹ sử dụng chất độc da cam trong chiến tranh Việt Nam, với lý do không đủ thẩm quyền.
Tòa án vùng Evry, ngoại ô Paris, hôm nay phán quyết rằng họ không có thẩm quyền xét xử vụ án liên quan các hành động thời chiến của chính phủ Mỹ. Do đó, tòa bác đơn kiện của bà Trần Tố Nga đối với 14 công ty sản xuất hoặc buôn bán chất độc da cam, gồm Monsanto, hiện thuộc sở hữu của tập đoàn Đức Bayer và Dow Chemical.
Phiên tòa đáng lẽ diễn ra từ tháng 10/2020 nhưng bị hoãn do các biện pháp hạn chế ngăn Covid-19. Hồi tháng 1, tòa bắt đầu phiên tranh tụng đầu tiên.
Bà Trần Tố Nga (trái) tới phiên xét xử hồi tháng 1. Ảnh: Facebook/Collectif Vietnam-Dioxine.
Bà Nga từng làm nhà báo ở Đông Dương và là nhà hoạt động cách đây gần 60 năm. Được sự hậu thuẫn của một số tổ chức phi chính phủ, bà khởi kiện từ năm 2014, yêu cầu các công ty phải chịu trách nhiệm vì đã gây tổn thương sức khỏe cho bà và con cái, cũng như vô số nạn nhân khác, đồng thời phải chịu trách nhiệm vì hủy hoại môi trường.
Các công ty đa quốc gia biện hộ rằng họ không thể chịu trách nhiệm về việc quân đội Mỹ sử dụng sản phẩm của mình. Bayer tuyên bố chất độc da cam sản xuất "dưới sự quản lý chuyên biệt của chính phủ Mỹ vì mục đích quân sự riêng". Bà Nga và nhóm luật sư tranh luận rằng các nhà sản xuất đã lừa chính phủ Mỹ về độc tính thực sự của chất độc da cam.
Trong phán quyết hôm nay, tòa án nói rằng các công ty hành động "theo lệnh" của chính phủ Mỹ.
Tới nay, chỉ cựu binh các nước Mỹ, Australia, Hàn Quốc được bồi thường ảnh hưởng chất độc da cam mà quân đội Mỹ đã sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam. Luật sư Cabanes cho hay loại hóa chất này độc hại gấp 13 lần chất diệt cỏ thông thường như glyphosat.
4 triệu người Việt Nam, Lào, Campuchia đã bị phơi nhiễm chất độc da cam trong hơn một thập kỷ, khi quân đội Mỹ rải khoảng 76 triệu lít chất diệt cỏ và chất làm rụng lá trong chiến tranh Việt Nam.
Mỹ ngừng sử dụng chất diệt cỏ trong chiến tranh năm 1971 và rút khỏi Việt Nam năm 1973. Các tổ chức phi chính phủ cho hay chất độc da cam đã phá hủy cây cối, làm ô nhiễm đất và đầu độc động vật, gây ung thư và dị tật ở người.
"Tôi không chỉ đấu tranh vì bản thân, mà còn vì con cái và hàng triệu nạn nhân khác", bà Nga nói.
Bà cho hay chất độc ca cam tấn công hệ miễn dịch cơ thể người. Bà bị tiểu đường tuýp 2 và dị ứng insulin hiếm, hậu quả của nhiễm độc. Bà cũng mắc bệnh lao hai lần, bị ung thư và mất một người con gái vì dị tật tim. Chuyên gia luật quốc tế Valerie Cabanes cho hay mỗi năm khoảng 6.000 trẻ em Việt Nam sinh ra đã mắc dị tật bẩm sinh.
Huyền Lê (Theo AFP)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét