Cử tri ở 4 vùng lãnh thổ Ukraine do Nga kiểm soát sẽ bỏ phiếu về nguyện vọng sáp nhập từ hôm nay, theo quy trình gồm hai giai đoạn.
Hai vùng ly khai Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) và Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) ở vùng Donbass, cùng khu vực do quân đội Nga kiểm soát ở tỉnh Kherson và tỉnh Zaporizhzhia của Ukraine, sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về nguyện vọng sáp nhập lãnh thổ vào Nga từ ngày 23/9 đến 27/9.
Hoạt động bỏ phiếu được chia làm hai giai đoạn, theo thông báo từ giới chức thân Nga ở các địa phương này. Ngày bỏ phiếu trực tiếp tại các điểm tiếp nhận sẽ diễn ra trong 27/9. Trong 4 ngày trước đó, phiếu bầu sẽ được thu thập theo địa phương, với quan chức bầu cử đến gõ cửa từng nhà. Giới chức thân Nga nói biện pháp này nhằm đảm bảo an ninh.
Donetsk lập khoảng 450 điểm bỏ phiếu trên địa bàn tỉnh. Nga sẽ hỗ trợ mở thêm 200 điểm bỏ phiếu trong lãnh thổ dành cho các trường hợp đã sơ tán sang nước này. Lugansk có 461 điểm bỏ phiếu trong địa bàn và 201 điểm tại Nga.
Quân cảnh Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng tuần tra đường phố Mariupol hồi tháng 6. Ảnh: AFP.
Giới chức thân Nga mở 394 điểm bỏ phiếu tại tỉnh Zaporizhzhia. Ngoài ra, Nga cùng chính quyền thân Nga ở Donetsk, Kherson và Lugansk hỗ trợ mở 58 điểm bỏ phiếu dành cho cử tri tỉnh Zaporizhzhia đã sơ tán.
Cử tri tỉnh Kherson có thể sang bán đảo Crimea hoặc các thành phố Nga bỏ phiếu. Riêng tại Kherson có khoản 206 điểm bỏ phiếu.
Tại Donetsk, giới chức lực lượng ly khai cho in hơn 1,5 triệu phiếu bầu dựa trên cơ sở dữ liệu cư dân đủ tuổi bầu cử. Galina Katyushchenko, chủ tịch Ủy ban bầu cử tỉnh Zaporizhzhia, nói địa bàn ước tính có khoảng 500.000 cử tri. Chính quyền thân Nga tại Kherson đánh giá khoảng 750.000 người sẽ tham gia trưng cầu dân ý. Giới chức Nga tổ chức khảo sát tuần qua và nhận định tỉ lệ người dân 4 vùng tham gia bỏ phiếu đều sẽ trên 70%.
Phiếu bầu ở Donetsk và Lugansk được in bằng tiếng Nga do giới chức lực lượng ly khai từ năm 2020 đã chỉ định tiếng Nga là ngôn ngữ chính cho hai nước cộng hòa tự xưng này. Vùng do Nga kiểm soát ở hai tỉnh Kherson và Zaporizhzhia sẽ in phiếu bầu song ngữ Nga - Ukraine.
Giới chức ly khai tại vùng do Nga kiểm soát thuộc 4 tỉnh Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia đều "cam kết minh bạch và chính danh" tối đa, sẵn sàng đón tiếp quan sát viên quốc tế.
Vị trí 4 tỉnh dự kiến tổ chức trưng cầu dân ý về sáp nhập Nga. Đồ họa: DW.
Yelena Kravchenko, quan chức bầu cử của Lugansk, hôm 21/9 nói đã nhận được đơn đăng ký của một số quan sát viên nước ngoài và đang xem xét. Bà không tiết lộ họ đến từ nước nào. Donetsk và Kherson đưa ra tuyên bố tương tự và cũng chưa tiết lộ thông tin về quan sát viên nước ngoài.
Nga cam kết gửi quan sát viên đến 4 vùng ly khai hỗ trợ giám sát trưng cầu dân ý. Thành viên quốc hội Nga cũng sẽ nhận thư mời.
An ninh được thắt chặt tại 4 vùng ly khai trong giai đoạn tổ chức trưng cầu dân ý vì họ lo ngại các đợt tập kích từ quân đội Ukraine. Giới chức ở Kherson và Zaporizhzhia cho biết cảnh sát địa phương và quân nhân Nga sẽ hiện diện ở các điểm bỏ phiếu.
Lối vào các thành phố trên địa bàn Zaporizhzhia, khu vực Nga đang kiểm soát, sẽ bị phong tỏa trong những ngày trưng cầu dân ý. Các đoàn thu phiếu bầu sẽ đi từng nhà, có cảnh sát hộ tống. Trong khi đó, hai vùng ly khai Donetsk và Lugansk sẽ huy động lực lượng vũ trang, đồng thời đề nghị quân đội Nga hỗ trợ đảm bảo an ninh.
Sau khi chính quyền ly khai ở 4 tỉnh Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia ngày 20/9 thông báo sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về sáp nhập Nga, chính phủ Ukraine đã lập tức chỉ trích đây là những cuộc trưng cầu dân ý dàn dựng.
Kiev nhấn mạnh diễn biến này sẽ không thay đổi chủ quyền quốc gia và quân đội "có mọi quyền giải phóng các vùng lãnh thổ và sẽ tiếp tục làm điều đó". Ukraine cũng cho rằng các cuộc trưng cầu dân ý sẽ phá hủy cơ hội đàm phán hòa bình với Nga.
Các quốc gia phương Tây, trong đó có Mỹ, cũng như liên minh quân sự NATO, chỉ trích kịch liệt kế hoạch và khẳng định sẽ không công nhận kết quả. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho rằng "những cuộc trưng cầu dân ý giả là sự sỉ nhục đối với các nguyên tắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, vốn là nền tảng của hệ thống quốc tế".
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói viễn cảnh sáp nhập vào Nga là vấn đề do người dân tại các tỉnh của Ukraine tự quyết. Nhiều quan chức cấp cao của Nga đã bày tỏ ủng hộ hoạt động này.
Nga đang kiểm soát hầu hết tỉnh Lugansk, Kherson, 73% tỉnh Zaporizhzhia và 60% tỉnh Donetsk. Tính đến tháng 1, khoảng 1,4 triệu người sống tại Lugansk, 2,2 triệu ở Donetsk, hơn một triệu ở Kherson và 1,6 triệu ở Zaporizhzhia. Sau khi chiến sự nổ ra, nhiều người dân đã di tản đến các vùng khác trong nước và ra nước ngoài.
Thanh Danh (Theo TASS)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét