Quan hệ căng thẳng Mỹ - Trung đang trở nên tồi tệ hơn với loạt tranh cãi mới về nguồn gốc Covid-19, lệnh cấm TikTok và khủng hoảng Ukraine.
Nhà Trắng ngày 27/2 ra "tối hậu thư" yêu cầu các cơ quan chính phủ trong thời hạn 30 ngày phải đảm bảo không có ứng dụng TikTok trên thiết bị và hệ thống liên bang. Bộ Ngoại giao Trung Quốc một ngày sau cáo buộc Mỹ đang lạm dụng khái niệm an ninh quốc gia và quyền lực nhà nước để "triệt hạ" các công ty nước ngoài.
Đây là một trong những tranh cãi mới nhất đốt nóng bầu không khí căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Trung. Những bất đồng mới nảy sinh nhiều đến mức tranh cãi về khí cầu bị bắn hạ ngoài khơi Nam Carolina hồi đầu tháng mà Mỹ cáo buộc là thiết bị do thám của Trung Quốc giờ đây không còn được nhiều người quan tâm.
Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau ở Bali, Indonesia tháng 11/2022. Ảnh: AFP.
Bên cạnh căng thẳng về lệnh cấm TikTok, Mỹ và Trung Quốc gần đây tiếp tục đấu khẩu về nguồn gốc Covid-19. Bộ Năng lượng Mỹ, cơ quan quản lý nhiều cơ sở nghiên cứu sinh học, cho rằng nCoV có thể rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, nhưng không liên quan đến chương trình vũ khí.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 27/2 bác bỏ kết luận của Bộ Năng lượng Mỹ, yêu cầu Washington "ngừng bôi nhọ" và "chính trị hóa nguồn gốc Covid-19".
"Khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm rất thấp, đây là kết luận có căn cứ khoa học được các chuyên gia Trung Quốc và WHO đưa ra sau khi tới thăm phòng thí nghiệm ở Vũ Hán và trao đổi chuyên sâu với các nhà nghiên cứu vấn đề này", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói.
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) một ngày sau tái khẳng định đánh giá của họ rằng "nguồn gốc của đại dịch Covid-19 rất có thể là sự cố tiềm ẩn trong phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, cơ sở do chính phủ Trung Quốc kiểm soát". Giám đốc FBI Christopher Wray còn cáo buộc chính phủ Trung Quốc đã cố "ngăn cản và làm xáo trộn" cuộc điều tra của FBI, các cơ quan chính phủ Mỹ và đối tác nước ngoài về nguồn gốc đại dịch.
Tranh cãi về nguồn gốc Covid-19 được khơi lại sau gần hai năm lắng xuống đã tiếp tục dấy lên phản ứng gay gắt trong dư luận Mỹ, đặc biệt là các thành viên đảng Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện.
Một số thành viên Cộng hòa từ lâu tìm cách đổ lỗi cho Trung Quốc về đại dịch Covid-19 và đánh giá của Bộ Năng lượng Mỹ một lần nữa trở thành cái cớ để các thành viên đảng này nhắm vào các nhà khoa học và chuyên gia y tế Trung Quốc.
"Việc chứng minh virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm Trung Quốc đúng hay sai không quan trọng. Điều quan trọng là buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm để điều này không xảy ra nữa", thượng nghị sĩ Cộng hòa Tom Cotton viết trên Twitter.
Xung đột Ukraine cũng trở thành điểm nóng tranh cãi giữa Mỹ và Trung Quốc trong những ngày qua.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 28/2 cảnh báo sẽ trừng phạt các công ty, cá nhân Trung Quốc nếu họ bị phát hiện có liên quan tới nỗ lực cung cấp vũ khí cho Nga. Ông Blinken nhấn mạnh việc chuyển vũ khí cho Nga sẽ gây ra những "vấn đề nghiêm trọng" với Bắc Kinh trên khắp thế giới.
"Trung Quốc không thể chọn cả hai con đường trong xung đột Ukraine, một mặt đề xuất kế hoạch hòa bình, mặt khác lại đổ thêm dầu vào ngọn lửa mà Nga đã khơi lên", ông Blinken nói.
Bắc Kinh bác bỏ cáo buộc này, nhưng trong 10 ngày qua, giới chức Mỹ liên tục tuyên bố họ có thông tin tình báo cho thấy Trung Quốc đang cân nhắc gửi vũ khí sát thương cho Nga. Stephen Collinson, nhà phân tích của CNN, cho rằng tranh cãi này có thể khiến quan hệ Mỹ - Trung trượt dài hơn nữa trong nỗi nghi kỵ lẫn nhau.
"Chúng tôi đã cảnh báo rất rõ ràng với Trung Quốc về những tác động và hậu quả nếu họ cung cấp vũ khí cho Nga", ông Blinken nói, đề cập tới cuộc gặp riêng của ông với nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị tại Munich, Đức tháng trước và cuộc hội đàm giữa Tổng thống Joe Biden với Chủ tịch Tập Cận Bình ở Indonesia tháng 11/2022.
Đáp lại, Trung Quốc chỉ trích Washington đang bôi nhọ Bắc Kinh và cảnh báo động thái này không chỉ ảnh hưởng đến tiến trình giải quyết xung đột Ukraine mà còn tác động tiêu cực đến quan hệ Trung - Mỹ.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh ngày 4/2/2022. Ảnh: AFP.
Theo bình luận viên Collinson, những tranh cãi mới đã khiến căng thẳng song phương leo thang, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực đời sống của người Mỹ, cũng như gia tăng thách thức mà quân đội Mỹ phải đối mặt trong thời điểm thế giới biến động vì xung đột Ukraine.
Nhà phân tích của CNN nhận định căng thẳng này sẽ tiếp tục tăng nhiệt trong thời gian tới, khi đảng Cộng hòa thể hiện lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc. Đây cũng có thể là lĩnh vực hiếm hoi mà đảng Dân chủ và Cộng hòa tìm thấy tiếng nói chung tại quốc hội.
Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát đã ra mắt ủy ban mới về cạnh tranh với Trung Quốc. Công việc của ủy ban sẽ dựa trên tiền đề rằng sau nhiều năm cố gắng duy trì quan hệ cạnh tranh lành mạnh với Trung Quốc, Washington giờ phải quyết liệt hơn, với niềm tin rằng Bắc Kinh đang tìm cách phá vỡ trật tự toàn cầu.
Nghị sĩ Cộng hòa Mike Gallagher, chủ tịch của ủy ban cạnh tranh với Trung Quốc, nói rằng ngoài những tranh cãi hiện tại, ông muốn cho người Mỹ thấy rằng mối đe dọa từ Bắc Kinh không phải chỉ là những vấn đề xa vời, mà đang diễn ra ngay tại nước Mỹ.
"Chúng tôi muốn hiểu rõ những gì mình đã lầm tưởng về Trung Quốc và những gì cần phải biết trong tương lai để thực hiện chính sách đúng đắn", Gallagher tuyên bố.
Thanh Tâm (Theo CNN)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét