Thay tướng chỉ huy ở Ukraine, Nga dường như muốn chuẩn bị cho giai đoạn quyết liệt hơn của chiến sự, nơi cần đến khả năng điều phối mạnh mẽ hơn.
Bộ Quốc phòng Nga ngày 11/1 thông báo Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov, 67 tuổi, được bổ nhiệm làm tổng chỉ huy mới của chiến dịch quân sự tại Ukraine, thay thế đại tướng Sergei Surovikin, người vừa đảm nhận chức vụ này ba tháng trước.
Moskva không nêu rõ lý do thay tướng ở Ukraine, nhưng tướng Surovikin, người từng được kỳ vọng sẽ tạo nên bước đột phá trên chiến trường, không bị trừng phạt trong đợt thay đổi nhân sự này. Ông vẫn là cấp phó của Gerasimov, cùng hai tướng khác là Oleg Salyukov và Alexei Kim.
Theo giới quan sát, xét trên khía cạnh cấp bậc trong quân đội Nga, đây không phải là một biến động quá lớn, bởi ông Surovikin trước đây vẫn là cấp dưới và trực tiếp báo cáo tình hình chiến trường cho ông Gerasimov cùng Bộ trưởng Quốc phòng Sergey Shoigu.
Ông Valery Gerasimov dự một hội nghị ở Moskva hồi tháng 8 năm ngoái. Ảnh: Reuters.
Các nhà bình luận quân sự Nga cũng cho rằng đây không phải là động thái quá bất thường đối với tình hình trên chiến trường Ukraine hiện nay.
"Các tướng được luân chuyển từ mặt trận về tổng hành dinh, từ tổng hành dinh ra mặt trận", nhà bình luận Sergey Markov cho hay. "Surovikin không bị kỷ luật và đây cũng không phải nhiệm vụ quá mới mẻ với tướng Gerasimov. Họ vẫn là một đội, dù luôn có cạnh tranh về thành tích giữa các tướng hàng đầu của quân đội".
Nhưng quyết định này lần đầu tiên đặt Gerasimov, người giữ chức Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga trong hơn một thập kỷ qua, gần hơn với nhiệm vụ giám sát trực tiếp chiến dịch ở Ukraine và chịu trách nhiệm chính về nó.
Dù Gerasimov là một trong những tướng lĩnh chủ chốt lên kế hoạch cho chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, ông từ tháng 2/2022 đến nay dường như khá giữ khoảng cách với tình hình thực tế trên chiến trường. Ông được cho là mới chỉ tiến hành một chuyến thị sát tới sở chỉ huy tiền phương Nga ở mặt trận Ukraine.
Giờ đây, ông vừa là chỉ huy trực tiếp chiến dịch Ukraine, vừa là người đối thoại chính với Mỹ về các vấn đề như "giảm xung đột quân sự". Lần cuối cùng ông trao đổi với Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley là vào tháng 11/2022, sau khi một tên lửa phòng không Ukraine rơi xuống lãnh thổ Ba Lan.
Nhà phân tích quân sự Rob Lee, thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại ở Philadelphia, Mỹ, nhận định việc bổ nhiệm Gerasimov tái khẳng định quan điểm của Bộ Quốc phòng Nga về chiến dịch tại Ukraine.
"Tôi không nghĩ quyết định này được đưa ra do Bộ Quốc phòng Nga cho rằng tướng Surovikin đã thất bại. Có thể nó được thúc đẩy bởi lý do chính trị. Là chỉ huy toàn quyền ở Ukraine, Surovikin đang trở nên vô cùng quyền lực, một số lần báo cáo trực tiếp với Tổng thống Vladimir Putin và có khả năng làm lu mờ cả Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu lẫn Tổng tham mưu trưởng Gerasimov", ông Lee nhận định.
Dmitry Trenin, nhà phân tích chính trị tại Mosvka, đánh giá động thái bổ nhiệm tướng Gerasimov cho thấy Nga ngày càng coi trọng "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine.
"Quy mô chiến dịch có thể còn mở rộng hơn nữa so với những gì chúng ta đang thấy", ông nói. "Cuộc xung đột ngày càng lớn hơn, nguy hiểm hơn và tôi nghĩ điều này vượt quá tầm của một tư lệnh chiến trường, mà nó phải nằm trong tay Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga".
Với vai trò mới, Gerasimov giờ đây sẽ chỉ đạo tướng Surovikin, xuất thân từ lực lượng không quân, cùng Oleg Salyukov, tư lệnh lục quân.
Cấu trúc mới này dường như cho thấy vai trò của Gerasimov sẽ giúp cải thiện khả năng hiệp đồng tác chiến giữa không quân và lục quân Nga trong một chiến dịch mà khả năng phối hợp giữa các lực lượng đang tỏ ra kém hiệu quả, theo giới chuyên gia quân sự phương Tây.
Một số nhà phân tích tin rằng động thái này cũng có thể là nỗ lực của Bộ Quốc phòng Nga nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn chiến dịch trước thời điểm quan trọng, khi hơn 200.000 quân dự bị huy động vào mùa thu năm ngoái sẽ được tung ra chiến trường sau khi hoàn thành chương trình huấn luyện.
Theo Rob Lee, động thái thay đổi tổng chỉ huy "tái khẳng định quan điểm của Bộ Quốc phòng Nga trong việc giám sát chiến dịch ở Ukraine, đồng thời đây cũng có thể là một phần phản ứng đối với vai trò ngày càng tăng của lực lượng Wagner trong cuộc xung đột".
Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo công ty an ninh Wagner, lực lượng bị phương Tây coi là "lính đánh thuê" của Nga ở Ukraine, đang ngày càng thể hiện tầm ảnh hưởng lớn hơn trên chiến trường. Wagner là một trong những lực lượng chính tham gia chiến dịch tấn công thành phố Soledar, vùng Donetsk, miền đông Ukraine, nơi Nga đang giành ưu thế dù không lớn như kỳ vọng.
Blogger quân sự Nga Rybar với hơn một triệu người theo dõi trên Instagram cho rằng động thái thay tướng của Nga cho thấy Moskva đang "hy vọng phép màu xảy ra khi chiến dịch quân sự bước sang tháng thứ 11".
Tuy nhiên, Rybar cảnh báo tình hình sẽ rất thách thức với lực lượng Nga trong thời gian tới, khi phương Tây dồn dập cung cấp các vũ khí ngày càng hiện đại cho Ukraine. "Cục diện chiến trường không thể xoay chuyển chỉ bằng việc thay tướng", Rybar nói.
Theo Mark Galeotti, chuyên gia cấp cao tại Viện Quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI), việc được bổ nhiệm làm chỉ huy trực tiếp chiến dịch ở Ukraine cũng đẩy tướng Gerasimov vào tình thế khó khăn.
"Tướng Gerasimov sẽ cần một số chiến thắng trên chiến trường để chứng minh năng lực chỉ huy của mình", Galeotti nhận định. "Nhưng trong hoàn cảnh hiện nay, đó sẽ là nhiệm vụ vô cùng thách thức".
Vũ Hoàng (Theo CNN, Al Jazeera, Reuters)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét