Hai trực thăng thời Liên Xô tăng tốc về phía thành phố Avdiivka, miền đông Ukraine, bay là là cách mặt đất khoảng 6 mét để tránh radar Nga.
Khi chỉ còn cách Avdiivka hơn 3 km, hai trực thăng Ukraine bất ngờ vọt lên độ cao 30 mét và phóng loạt rocket vào các mục tiêu lực lượng Nga ở phía bắc thành phố. Trên đường quay trở lại căn cứ, các phi công Ukraine nhận được tin báo tiêm kích Nga đang lao về phía mình. Họ lập tức đáp trực thăng xuống đất để tránh trở thành mục tiêu dễ dàng cho chiến đấu cơ Nga.
Hơn một năm sau khi xung đột bùng phát, các đơn vị trực thăng từ thời Liên Xô vẫn đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của Ukraine nhằm kìm chân lực lượng Nga ở miền đông đất nước.
Nguồn đạn của pháo binh đang cạn kiệt nên các đội trực thăng tấn công nhỏ của Ukraine phải thực hiện những cuộc xâm nhập mạo hiểm vào các điểm nóng chiến sự để tấn công lực lượng Nga, nhằm tiết kiệm những viên đạn pháo tầm xa quý giá.
Thiếu tá Yevhen Soloviov, phi công quân đội Ukraine, bên chiếc trực thăng của mình. Ảnh: WSJ
Các phi công Ukraine bị áp đảo cả về quân số lẫn trang bị. Hầu hết trực thăng của họ đều có tuổi đời còn lớn hơn người điều khiển. Chúng không có hệ thống vô tuyến bảo mật và không có cả radar để phát hiện chiến đấu cơ hay hệ thống phòng không đối phương. Những quả rocket chúng bắn ra cũng không được dẫn đường.
Dù vậy, các đội trực thăng cũ kỹ đã tham gia vào một số nhiệm vụ quan trọng nhất của quân đội Ukraine, trong đó có sứ mệnh tiếp tế cho những người lính mắc kẹt tại nhà máy thép Azovstal ở Mariupol và tái chiếm Đảo Rắn trên Biển Đen hồi năm ngoái.
Kiev đang thúc giục các đồng minh phương Tây gửi những chiến đấu cơ hiện đại hơn và cảnh báo rằng nếu không có thêm tên lửa phòng không, lực lượng Nga sẽ sớm giành quyền kiểm soát bầu trời. Trong thời gian chờ đợi, các phi công trực thăng Ukraine vẫn lao vào những nhiệm vụ sống còn và cho cả thế giới thấy họ đang tận dụng rất tốt mọi thứ có sẵn, dù tồi tàn hay lạc hậu đến đâu.
"Phi công Nga có lợi thế rất lớn về trang thiết bị và radar hiện đại", đại úy phi công Andriy Vinnitskiy nói, song thêm rằng trong một nhiệm vụ gần đây, anh cùng các đồng đội đã đạt thành công ngoài mong đợi khi tấn công sở chỉ huy đối phương ở Avdiivka và vẫn có thể né tránh tiêm kích Nga.
Justin Bronk, chuyên gia về sức mạnh không quân tại Viện các Quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh, trụ sở ở London, cho biết vai trò quan trọng nhất của trực thăng Ukraine là vận chuyển binh sĩ và khí tài trên chiến tuyến trải dài hàng trăm km.
Các trực thăng tấn công cũng cho phép Ukraine tiết kiệm nguồn đạn pháo vốn đang thiếu hụt và nhanh chóng tiếp cận mục tiêu khi chúng nằm ngoài tầm bắn của pháo binh.
"Chúng là công cụ mà bạn có thể sử dụng khi không có các khẩu đội pháo", Bronk nói, lưu ý rằng dù thiếu công nghệ hiện đại, những chiếc trực thăng "không kém chính xác như bạn tưởng".
Lữ đoàn Không quân đội số 11 của Ukraine gần đây tập trung vào các nhiệm vụ tấn công ở khu vực miền đông Donetsk, nơi lực lượng Nga đang siết chặt vòng vây Bakhmut cũng như thành phố Avdiivka lân cận. Họ chỉ bố trí vài chiếc trực thăng ở mỗi sân bay mà quân đội kiểm soát, vì vậy không một cuộc tập kích nào từ đối phương có thể gây ra tổn thất nghiêm trọng.
Trước bình minh, các phi công nhận được báo cáo tình báo về những hoạt động mới nhất của hệ thống phòng không Nga. Do trực thăng không được trang bị radar, đây thường là thông tin duy nhất họ có về nơi đối phương bố trí tên lửa phòng không.
Đến 6h, họ cất cánh, bắt đầu nhiệm vụ hàng ngày của mình. Di chuyển thấp, giúp né tránh hầu hết radar đối phương, là cách phòng thủ chính của trực thăng Ukraine. Các phi công cho biết đôi khi họ chỉ bay cách mặt đất 1,5 đến 3 mét.
Ukraine chủ yếu sử dụng trực thăng Mi-8 và Mi-24, được chế tạo từ những năm 1960. Phi công phải tự ngắm bắn khi phóng rocket. Các phi công cho hay nếu góc bắn bị lệch một độ, rocket có thể trượt mục tiêu khoảng 180 m.
Trực thăng Ukraine phóng rocket ở khu vực Donetsk. Video: Quân đội Ukraine
"Giống như lái một chiếc xe tải cũ, gắn súng máy trên nóc và cố gắng bắn vào xe tăng", thiếu tá Yevhen Soloviov, phi công trực thăng Ukraine, mô tả. Khi bắn trượt mục tiêu, họ sẽ xem lại đoạn video quay toàn bộ quá trình bằng camera GoPro để rút kinh nghiệm.
Theo thiếu tá Soloviov, trực thăng cũng liên tục phải sửa chữa. Ông cho biết chỉ một phần trong 16 chiếc mà phi đội của ông hiện sở hữu có thể bay, song từ chối đưa ra con số cụ thể.
Các phi công cho hay vào giai đoạn đầu chiến sự, việc bắn trúng mục tiêu dễ dàng hơn nhiều, bởi Nga chưa chuẩn bị đối phó với các cuộc tấn công từ trên không. Một đội 6 trực thăng có thể lao vào và hạ gục cả đoàn xe tăng Nga.
"Xe tăng Nga lúc đó không ẩn nấp, không thực hiện bất kỳ biện pháp phòng ngừa nào", phi công Oleksiy Chyzh, 30 tuổi, nói. "Vì thế, chúng tôi trở nên tự mãn".
Tháng 3 năm ngoái, Chyzh đã chỉ huy một cuộc tấn công bằng 4 trực thăng nhằm vào đoàn xe quân sự Nga bên ngoài thủ đô Kiev. Không có radar, phi đội không thể nhìn thấy hệ thống phòng không của đối phương. 3 trực thăng bị trúng đạn và 6 phi công thiệt mạng. Chỉ có Chyzh và phi công phụ của anh sống sót sau khi trực thăng rơi xuống đất.
Quân đội Nga đã tìm thấy hai người. Đại úy Chyzh bị giam hơn 30 ngày, sau đó được trở lại Ukraine trong một cuộc trao đổi tù binh. Anh đã dành phần lớn thời gian trong năm qua ở Đức để điều trị vết thương nghiêm trọng ở chân và hy vọng có thể trở lại chiến đấu.
Theo lời kể của các phi công, các cuộc tấn công mục tiêu không phải nhiệm vụ nguy hiểm nhất, mà sứ mệnh giải cứu trên lãnh thổ đối phương kiểm soát mới ẩn chứa nhiều rủi ro hơn cả.
Năm ngoái, đại úy Vinnitskiy đã thực hiện một nhiệm vụ như vậy ở thành phố cảng Mariupol, miền đông nam đất nước, nơi lúc bấy giờ đang bị Nga tấn công dữ dội.
Anh đưa 23 binh sĩ bị thương lên trực thăng, gần gấp đôi số lượng mà nó được thiết kế để chở. Hỏa lực liên tục chĩa vào họ trong lúc trực thăng bay về nhà và hai người lính bị thương lại trúng đạn.
Bên trong một chiếc trực thăng từ thời Liên Xô của Ukraine. Ảnh: WSJ
Hồi đầu năm, một tên lửa phòng không đã bắn trúng đuôi trực thăng của Vinnitskiy trong một nhiệm vụ ở khu vực Kherson do Nga kiểm soát. "Thật may mắn là tôi đưa được nó về căn cứ", anh nói.
Khi quân đội Nga bắt đầu bố trí nhiều hệ thống phòng không hơn dọc theo mặt trận, các phi công Ukraine phải bắn từ khoảng cách xa hơn, khiến họ khó nhắm trúng mục tiêu.
Vài tháng gần đây, những chiến đấu cơ hiện đại của Nga đã trở thành mối đe dọa lớn nhất đối với các đội trực thăng Ukraine. Thiếu tá Soloviov cho hay vào năm ngoái, tiêm kích Nga đa phần phớt lờ trực thăng. Nhưng từ mùa thu, họ bắt đầu bắn hạ chúng.
"Chúng tôi không thể cạnh tranh với chúng", Soloviov nói, lưu ý rằng các chiến đấu cơ Nga có đầy đủ radar và cả tên lửa tầm xa.
Các phi hành đoàn trực thăng đã nghĩ ra một hệ thống thô sơ để cảnh báo lẫn nhau nếu họ nhìn thấy tiêm kích đối phương đang đến gần. Ngay khi nhận được tin báo, họ hạ cánh ngay lập tức, bất kể ở đâu.
Đại úy phi công Ukraine Andriy Vinnitskiy. Ảnh: WSJ
Sau cuộc tấn công gần đây vào sở chỉ huy Nga ở Avdiivka, đại úy Vinnitskiy đã hạ cánh xuống một ngôi làng, giữa hai ngôi nhà nhỏ. Một lần khác, đại úy Leonid Synelnyk, phi công khác trong tiểu đoàn của Vinnitskiy, phải hạ cánh đến 7 lần trên đường đến Avdiivka. Chuyến đi, thường mất 20 phút, khiến anh tốn hơn một giờ.
Thông thường, các phi công sẽ ngồi bên trong trực thăng và chờ đợi. Nếu họ nhận được thông báo một chiến đấu cơ Nga đang lao xuống, đôi khi họ sẽ bỏ trực thăng lại và chạy. "Chúng tôi chỉ cố đưa phi hành đoàn thoát khỏi nguy hiểm", Synelnyk chia sẻ.
Khi tiêm kích Nga quay về, các phi công trực thăng Ukraine lại tiếp tục nhiệm vụ.
Vũ Hoàng (Theo WSJ)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét